GST नंबर नोंदणीसंबंधित सामायिक प्रश्न
Q1. GST नोंदणी काय आहे?
GST नोंदणी ही भारतातील व्यवसायांसाठी वस्तू आणि सेवा कर (GST) प्रणालीत नोंदणी करण्याची प्रक्रिया आहे. यामुळे व्यवसायाला वैध GST नंबर मिळतो आणि तो कर भरण्यास सक्षम होतो.
Q2. GST नोंदणीसाठी नोंदणी करणे आवश्यक आहे का?
होय, ज्या व्यवसायांचा वार्षिक टर्नओव्हर 40 लाख रुपये (सेवांसाठी 20 लाख रुपये) पेक्षा अधिक आहे, तसेच ई-कॉमर्स आणि इंटरस्टेट व्यवसाय करणाऱ्या कंपन्यांसाठी GST नोंदणी अनिवार्य आहे.
Q3. प्रोप्रायटरशिपसाठी GST नोंदणीसाठी कोणती कागदपत्रे आवश्यक आहेत?
प्रोप्रायटरशिपसाठी आवश्यक कागदपत्रे: PAN कार्ड, आधार कार्ड, व्यवसायाचा पत्ता पुरावा, बँक खाते तपशील, आणि प्रोप्रायटरचा फोटो.
Q4. भागीदारी व्यवसायासाठी (Partnership Firm) कोणती कागदपत्रे आवश्यक आहेत?
भागीदारी व्यवसायासाठी आवश्यक कागदपत्रे: भागीदारी करारपत्र (Partnership Deed), भागीदारांचे PAN कार्ड, व्यवसायाचा पत्ता पुरावा, बँक खाते तपशील, आणि भागीदारांचा अधिकृत फोटो.
Q5. GST नोंदणी न केल्यास दंड किती आहे?
जर आवश्यक असूनही GST नोंदणी केली नाही तर एकूण कर रकमेच्या 10% (किमान 10,000 रुपये) दंड लागतो. हेतुपुरस्सर कर चुकवण्याच्या प्रकरणात हा दंड 100% पर्यंत वाढू शकतो.
Q6. व्यवसाय नसलेल्या व्यक्तीने GST नोंदणी करू शकते का?
होय, फ्रीलान्सर, स्वतंत्र सेवा प्रदाता किंवा भविष्यात व्यवसाय सुरू करणार असेल, तर GST नोंदणी करता येते.
Q7. GST नोंदणीसाठी खर्च किती आहे?
सरकारी पोर्टलवरून (www.gst.gov.in) GST नोंदणी पूर्णपणे विनामूल्य आहे. परंतु, जर तुम्ही तृतीय पक्ष एजन्सी किंवा CA कडून केली, तर काही शुल्क लागू शकते.
Q8. GST नंबर मिळवण्यासाठी किती वेळ लागतो?
सर्व योग्य कागदपत्रे सबमिट केल्यानंतर, सामान्यतः 3-7 कार्यदिवसांत GST नंबर मिळतो.
Q9. GST नोंदणी प्रमाणपत्राची वैधता किती आहे?
GST नोंदणी कायमस्वरूपी वैध असते, जोपर्यंत ती स्वयंरद्द केली जात नाही किंवा सरकारकडून रद्द केली जात नाही.
Q10. GST नोंदणी रद्द करण्याची प्रक्रिया काय आहे?
GST पोर्टलवर लॉगिन करून, फॉर्म GST REG-16 भरून आणि आवश्यक कारणे देऊन GST नोंदणी रद्द करता येते.
Q11. माझ्याकडे GST नंबर आहे पण मी तो वापरत नाही, तर काय होईल?
जर तुम्ही GST नंबर घेतला असेल आणि तो वापरत नसाल, तर तुम्ही GST रिटर्न वेळेवर भरला पाहिजे. अन्यथा, तुम्हाला विलंब शुल्क किंवा दंड भरावा लागू शकतो.
Q12. GST रिटर्न भरणे अनिवार्य आहे का?
होय, एकदा GST नोंदणी झाल्यानंतर, मासिक किंवा तिमाही GST रिटर्न भरावे लागतात, जरी कोणताही व्यवहार झाला नसेल तरीसुद्धा.
Q13. GST अंतर्गत कोणत्या प्रकारचे कर लागू होतात?
GST अंतर्गत तीन प्रमुख कर लागू होतात:
- CGST (केंद्रीय GST) - केंद्र सरकारला दिला जातो.
- SGST (राज्य GST) - संबंधित राज्य सरकारला दिला जातो.
- IGST (एकत्रित GST) - दोन वेगवेगळ्या राज्यांमधील व्यवहारांवर लागू होतो.
Q14. GST नंबरशिवाय व्यवसाय सुरू करू शकतो का?
होय, जर तुमचा वार्षिक टर्नओव्हर 40 लाख (सेवांसाठी 20 लाख) पेक्षा कमी असेल, तर GST नोंदणी ऐच्छिक आहे. मात्र, तुम्ही E-commerce, Inter-state किंवा काही विशिष्ट प्रकारच्या व्यवसायात असाल, तर GST अनिवार्य आहे.
Q15. GST नोंदणी न केल्यास कोणते इतर परिणाम होऊ शकतात?
GST नोंदणी न केल्यास तुम्हाला कायदेशीर कारवाईचा सामना करावा लागू शकतो, तसेच व्यवसाय चालवण्यात अडचणी येऊ शकतात.
Q16. जीएसटी नोंदणीसाठी किमान वार्षिक उलाढाल किती आहे?
जीएसटी नोंदणीसाठी किमान वार्षिक उलाढाल बहुतेक राज्यांमध्ये वस्तूंसाठी ₹40 लाख आणि सेवांसाठी ₹20 लाख आहे.
Q17. अनेक शाखांसाठी एकाच जीएसटी क्रमांकाचा वापर करता येतो का?
नाही, वेगवेगळ्या राज्यांमध्ये असलेल्या शाखांसाठी स्वतंत्र जीएसटी क्रमांक घ्यावा लागतो.
Q18. जीएसटीमध्ये प्रसंगिक करदाते कोण असतात?
प्रसंगिक करदाता तो असतो जो ज्या राज्यात किंवा केंद्रशासित प्रदेशात त्याचे निश्चित व्यावसायिक ठिकाण नाही, तेथे तो वेळोवेळी करपात्र पुरवठा करतो.
Q19. फ्रीलांसरसाठी जीएसटी नोंदणी आवश्यक आहे का?
होय, वार्षिक उत्पन्न ₹20 लाख पेक्षा जास्त असलेल्या करपात्र सेवा पुरवणाऱ्या फ्रीलांसरसाठी जीएसटी नोंदणी आवश्यक आहे.
Q20. माझ्या जीएसटी नोंदणी अर्जाची स्थिती कशी तपासावी?
आपण जीएसटी पोर्टलवर आपला ARN (अर्ज संदर्भ क्रमांक) वापरून नोंदणी अर्जाची स्थिती तपासू शकता.
Q21. जीएसटी नोंदणी झाल्यानंतर तपशील कसा अपडेट करायचा?
आपण आवश्यक फॉर्म आणि दस्तऐवज सबमिट करून जीएसटी पोर्टलवर आपले तपशील ऑनलाइन अपडेट करू शकता.
Q22. मी परदेशी व्यवसाय असल्यास जीएसटी नोंदणी करू शकतो का?
होय, परदेशी व्यवसाय भारतात जीएसटी नोंदणीसाठी अर्ज करू शकतात, परंतु त्यांना जीएसटी कायद्याअंतर्गत काही अटी पूर्ण कराव्या लागतात.
Q23. जीएसटी कंपोझिशन योजना काय आहे?
जीएसटी कंपोझिशन योजना लहान व्यवसायांना त्यांच्या उलाढालीच्या ठराविक टक्केवारीप्रमाणे कर भरण्यास अनुमती देते, ज्यामुळे अनुपालनाचा बोजा कमी होतो.
Q24. कंपनीसाठी जीएसटी नोंदणीसाठी अर्ज कसा करायचा?
कंपनीसाठी जीएसटी नोंदणीसाठी आपल्याला PAN, नोंदणी प्रमाणपत्र, पत्ता पुरावा आणि अधिकृत स्वाक्षरीकर्त्यांचे तपशील जीएसटी पोर्टलवर सबमिट करावे लागतील.
Q25. ई-कॉमर्स व्यवसायांसाठी जीएसटी नोंदणी काय आहे?
ई-कॉमर्स व्यवसायांना त्यांची उलाढाल निर्धारित मर्यादेपेक्षा जास्त असल्यास किंवा ते करपात्र वस्तू किंवा सेवा पुरवत असल्यास जीएसटी नोंदणी घ्यावी लागते.
Q26. जीएसटी नोंदणी मंजुरीनंतर बदल करता येतो का?
होय, आपण जीएसटी पोर्टलवर विनंती सबमिट करून आपली जीएसटी नोंदणी सुधारू शकता, परंतु काही बदलांसाठी पुन:सत्यापन आवश्यक असू शकते.
Q27. ज्या राज्यात माझे स्थायी कार्यालय नाही तिथे जीएसटी नोंदणी कशी करावी?
जर आपल्याकडे कोणत्याही राज्यात स्थायी कार्यालय नसेल, तर आपण प्रसंगिक करदाता किंवा अनिवासी करदाता म्हणून जीएसटी नोंदणीसाठी अर्ज करू शकता.
Q28. जर माझी उलाढाल मर्यादेपेक्षा कमी असेल तर मला जीएसटी नोंदणी आवश्यक आहे का?
जर तुमची उलाढाल निर्धारित मर्यादेपेक्षा कमी असेल, तर जीएसटी नोंदणी अनिवार्य नाही, परंतु इनपुट कर क्रेडिट (ITC) मिळवण्यासाठी आपण ऐच्छिक नोंदणी करू शकता.
Q29. जीएसटी नोंदणी रद्द करण्याची प्रक्रिया काय आहे?
आपली जीएसटी नोंदणी रद्द करण्यासाठी, आपल्याला जीएसटी पोर्टलवर ऑनलाइन अर्ज करावा लागेल, आवश्यक कारणे द्यावी लागतील आणि आवश्यक औपचारिकता पूर्ण कराव्या लागतील.
Q30. माझी जीएसटी नोंदणी स्थिती कशी सत्यापित करावी?
आपण जीएसटी पोर्टलला भेट देऊन आपल्या GSTIN द्वारे किंवा तेथील जीएसटी सत्यापन साधनाद्वारे आपल्या जीएसटी नोंदणी स्थितीची पुष्टी करू शकता.
प्र.31. निर्यात करण्यासाठी मी GST अंतर्गत नोंदणी करू शकतो का?
होय, निर्यातदारांना GST अंतर्गत नोंदणी करावी लागते, परंतु त्यांना कर सवलती, इनपुट टॅक्स क्रेडिट (ITC), आणि निर्यातीसाठी परतावे मिळतात.
प्र.32. मी PAN शिवाय GSTIN कसे मिळवू शकतो?
भारतात GST नोंदणीसाठी PAN आवश्यक आहे. तथापि, परदेशी नागरिक किंवा रहिवासी नसलेले व्यक्ती विशिष्ट अटींनुसार PAN शिवाय अर्ज करू शकतात.
प्र.33. नोंदणी केल्यानंतर मी GST परतावे दाखल केले नाही तर काय होईल?
GST परतावे दाखल न केल्यास दंड, GST नोंदणी रद्द करणे, किंवा कायदेशीर कारवाई होऊ शकते, तसेच न भरलेल्या करावर व्याज आकारले जाऊ शकते.
प्र.34. रिव्हर्स चार्ज मेकॅनिझम अंतर्गत GST साठी नोंदणी कशी करावी?
रिव्हर्स चार्ज मेकॅनिझम (RCM) अंतर्गत GST साठी नोंदणी करण्यासाठी, तुम्हाला GST पोर्टलवर अर्ज करावा लागेल आणि संबंधित व्यवहाराशी संबंधित आवश्यक कागदपत्रे द्यावी लागतील.
प्र.35. GST नोंदणीशिवाय मी इनपुट टॅक्स क्रेडिट (ITC) घेऊ शकतो का?
नाही, तुम्ही फक्त GST अंतर्गत नोंदणी केल्यास आणि परतावे दाखल केल्यासच इनपुट टॅक्स क्रेडिट (ITC) दावा करू शकता.
प्र.36. GST नोंदणीमध्ये अधिकृत स्वाक्षरीकर्त्याची भूमिका काय असते?
अधिकृत स्वाक्षरीकर्ते हे व्यवसाय किंवा फर्मद्वारे अधिकृत व्यक्ती असते, जी GST नोंदणी प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी आणि GST संबंधित दस्तऐवजांवर स्वाक्षरी करण्यासाठी जबाबदार असते.
प्र.37. ऑनलाईन विक्रेत्यांसाठी GST नोंदणी अनिवार्य आहे का?
होय, ऑनलाईन विक्रेत्यांनी त्यांचा वार्षिक टर्नओव्हर ठरवलेल्या मर्यादेपेक्षा अधिक असल्यास, ज्या प्लॅटफॉर्मवर ते विक्री करतात त्याची पर्वा न करता GST नोंदणी करणे आवश्यक आहे.
प्र.38. करमुक्त संस्थांसाठी GST नोंदणी म्हणजे काय?
करमुक्त संस्था जर करयोग्य वस्तू किंवा सेवा पुरवत असतील तर त्या GST साठी नोंदणी करू शकतात, परंतु त्यांना GST कायद्यांतर्गत विशिष्ट सवलती मिळू शकतात.
प्र.39. NGO साठी GST नोंदणीसाठी कोणत्या अटी आहेत?
NGO ने GST साठी नोंदणी करावी लागते जर ते करयोग्य सेवा किंवा वस्तू प्रदान करत असतील आणि त्यांचा टर्नओव्हर ठरवलेल्या मर्यादेपेक्षा जास्त असेल.
प्र.40. व्यवसाय भागीदाराचा GST स्थिती कशी तपासावी?
तुम्ही GST पोर्टलवरील GSTIN सत्यापन साधन वापरून व्यवसाय भागीदाराची GST स्थिती तपासू शकता, जेणेकरून त्यांची नोंदणी आणि अनुपालन खात्री केली जाईल.
प्रश्न 41. जीएसटी नोंदणीसाठी कोणती आवश्यक कागदपत्रे लागतात?
जीएसटी नोंदणीसाठी आवश्यक कागदपत्रांमध्ये पॅन कार्ड, व्यवसायाचा पत्ता पुरावा, बँक खात्याचे तपशील आणि अधिकृत स्वाक्षरीदाराचा ओळख व पत्ता पुरावा समाविष्ट आहे.
प्रश्न 42. भागीदारी फर्म जीएसटी नोंदणीसाठी अर्ज करू शकते का?
होय, जर व्यवसायाचा वार्षिक उलाढाल ठरवलेल्या मर्यादेपेक्षा जास्त असेल किंवा ते स्वेच्छेने जीएसटीसाठी नोंदणी करू इच्छित असतील तर भागीदारी फर्म जीएसटी नोंदणीसाठी अर्ज करू शकते.
प्रश्न 43. जीएसटीआयएन क्रमांक म्हणजे काय?
जीएसटीआयएन (वस्तू आणि सेवा कर ओळख क्रमांक) हा जीएसटी व्यवहारांसाठी जीएसटी प्राधिकरणाद्वारे व्यवसाय किंवा करदात्यास प्रदान केलेला एक अद्वितीय 15-अंकी क्रमांक आहे.
प्रश्न 44. जीएसटी नोंदणीची वैधता किती असते?
जीएसटी नोंदणी तोपर्यंत वैध असते जोपर्यंत ती करदात्याने स्वेच्छेने किंवा जीएसटी विभागाने नियमांचे उल्लंघन केल्यास रद्द केलेली नसते.
प्रश्न 45. फ्रीलान्सरसाठी जीएसटी नोंदणी आवश्यक आहे का?
फ्रीलान्सरच्या उलाढालीने ठरवलेल्या मर्यादेपेक्षा अधिक असेल किंवा ते जीएसटी अंतर्गत करपात्र सेवा प्रदान करत असतील तर त्यांना जीएसटी नोंदणी घ्यावी लागते.
प्रश्न 46. जीएसटीआयएन आणि पॅनमध्ये काय फरक आहे?
जीएसटीआयएन हा 15-अंकी ओळख क्रमांक आहे जो जीएसटीसाठी वापरला जातो, तर पॅन (स्थायी खाते क्रमांक) हा 10-अंकी क्रमांक आहे जो आयकर विभागाद्वारे कर उद्देशांसाठी जारी केला जातो.
प्रश्न 47. जीएसटी नोंदणी हस्तांतरित करता येते का?
जीएसटी नोंदणी दुसऱ्या व्यक्तीकडे हस्तांतरित करता येत नाही. मात्र, तुम्ही जीएसटी नोंदणी रद्द करून नवीन व्यवसाय किंवा घटकासाठी नवीन नोंदणी करू शकता.
प्रश्न 48. जीएसटी नोंदणीनंतर जीएसटी परतावे दाखल करण्याची प्रक्रिया काय आहे?
जीएसटी नोंदणीनंतर व्यवसायांना मासिक आणि वार्षिक जीएसटी परतावे दाखल करावे लागतात, ज्यामध्ये विक्री, खरेदी आणि कर दायित्वाचे तपशील जीएसटी पोर्टलवर द्यावे लागतात.
प्रश्न 49. सरकारी विभाग जीएसटी अंतर्गत नोंदणीकृत होऊ शकतो का?
होय, सरकारी विभागांना करपात्र वस्तू किंवा सेवा पुरवत असल्यास जीएसटीसाठी नोंदणी करावी लागते. मात्र, काही सरकारी सेवा जीएसटीमधून वगळल्या जाऊ शकतात.
प्रश्न 50. जर माझी विक्री होत नसेल तर मी जीएसटी नोंदणी करू शकतो का?
होय, तुम्ही जीएसटीसाठी नोंदणी करू शकता जरी तुम्ही कोणतीही विक्री करत नसाल, परंतु तुम्हाला इनपुट टॅक्स क्रेडिट (ITC) चा लाभ घ्यायचा असल्यास ही नोंदणी आवश्यक ठरते.
प्रश्न 51. प्रसंगनिष्ठ करपात्र व्यक्तीसाठी जीएसटी नोंदणी म्हणजे काय?
प्रसंगनिष्ठ करपात्र व्यक्ती ही अशी व्यक्ती आहे जी ज्या राज्यात त्यांचा निश्चित व्यवसाय ठिकाण नाही तिथे अधूनमधून वस्तू किंवा सेवा पुरवते आणि त्यांना प्रत्येक कार्यक्रमासाठी जीएसटी नोंदणी करावी लागते.
प्रश्न 52. सेवा प्रदाते आणि वस्तू पुरवठादारांसाठी जीएसटी नोंदणी कशी वेगळी आहे?
सेवा प्रदाते आणि वस्तू पुरवठादारांसाठी जीएसटी नोंदणी समान आहे, परंतु कर दर भिन्न असू शकतो. काही सेवांसाठी सेवा प्रदात्यांना रिव्हर्स चार्ज अंतर्गत जीएसटी भरावा लागू शकतो.
प्रश्न 53. मालमत्ता भाड्याने देण्यासाठी जीएसटी नोंदणी आवश्यक आहे का?
जर भाड्याने मिळणारे उत्पन्न ठरवलेल्या मर्यादेपेक्षा जास्त असेल किंवा जर ती मालमत्ता व्यावसायिक उद्देशाने वापरण्यात येत असेल, तर जीएसटी नोंदणी आवश्यक आहे.
प्रश्न 54. जर मी माझे जीएसटी नोंदणी तपशील अद्यतनित केले नाहीत तर काय होईल?
जर तुम्ही तुमचे जीएसटी नोंदणी तपशील अद्यतनित केले नाहीत, तर तुम्हाला दंड भरावा लागू शकतो, तुमची नोंदणी रद्द होऊ शकते किंवा तुमच्या कर भरण्याच्या प्रक्रियेत अडचणी येऊ शकतात.
प्रश्न 55. नवीन व्यवसायासाठी मी जीएसटी नोंदणी करू शकतो का?
होय, जर तुमचा वार्षिक उलाढाल ठरवलेल्या मर्यादेपेक्षा जास्त असेल किंवा तुम्हाला इनपुट टॅक्स क्रेडिटचा लाभ घ्यायचा असेल, तर तुम्ही नवीन व्यवसायासाठी जीएसटी नोंदणी करू शकता.
प्र.56. एकल मालकी व्यवसायासाठी जीएसटी नोंदणी कशी करावी?
एकल मालकी व्यवसायासाठी जीएसटी नोंदणी करण्यासाठी, तुम्हाला जीएसटी पोर्टलवर तुमचा पॅन कार्ड, व्यवसायाचा पत्ता पुरावा आणि मालकाचे ओळखपत्र सादर करावे लागेल.
प्र.57. खोटी जीएसटी नोंदणी माहिती दिल्यास काय परिणाम होतील?
खोटी जीएसटी नोंदणी माहिती दिल्यास दंड, आर्थिक शिक्षा, कायदेशीर कारवाई किंवा जीएसटी नोंदणी रद्द होऊ शकते.
प्र.58. ट्रस्टसाठी जीएसटी नोंदणी कशी मिळवावी?
ट्रस्टसाठी जीएसटी नोंदणी मिळवण्यासाठी, तुम्हाला ट्रस्टचा पॅन, पत्ता पुरावा आणि विश्वस्तांची ओळख व पत्ता पुरावा जीएसटी पोर्टलवर सादर करावा लागेल.
प्र.59. धर्मादाय संस्थेसाठी जीएसटी नोंदणी आवश्यक आहे का?
जर धर्मादाय संस्था करयोग्य वस्तू किंवा सेवा पुरवत असेल आणि तिचा वार्षिक व्यवसाय ठरवलेल्या मर्यादेपेक्षा जास्त असेल, तर जीएसटी नोंदणी आवश्यक आहे.
प्र.60. विदेशी कंपनीसाठी जीएसटी नोंदणी प्रक्रिया काय आहे?
विदेशी कंपनीसाठी जीएसटी नोंदणीसाठी वैध पॅन, अधिकृत प्रतिनिधीची माहिती, भारतातील व्यवसाय पत्ता पुरावा आणि आवश्यक कागदपत्रे सादर करावी लागतील.
प्र.61. जीएसटी नोंदणी ऐच्छिकपणे रद्द करता येते का?
होय, जर करदात्याने जीएसटी पोर्टलवर अर्ज सादर करून रद्द करण्याच्या निकषांची पूर्तता केली, तर तो जीएसटी नोंदणी ऐच्छिकपणे रद्द करू शकतो.
प्र.62. जीएसटी नोंदणी मिळवण्यासाठी किती वेळ लागतो?
जीएसटी नोंदणीसाठी सामान्यतः २-६ कामकाजाचे दिवस लागतात, कागदपत्रांची पूर्णता आणि अचूकतेवर अवलंबून असते. अतिरिक्त माहिती आवश्यक असल्यास, अधिक वेळ लागू शकतो.
प्र.63. जीएसटी नोंदणी न केल्यास कोणते दंड आहेत?
जीएसटी नोंदणी न केल्यास दंड, आर्थिक शिक्षांसह कायदेशीर कारवाई होऊ शकते, ज्यामध्ये कर थकबाकीच्या १०% किंवा ₹१०,००० यापैकी जे अधिक असेल, असा दंड लागू शकतो.
प्र.64. जीएसटी नोंदणीमधून कोणते व्यवसाय सूट मिळवू शकतात?
जर एखाद्या व्यवसायाचा वार्षिक व्यवसाय ठरवलेल्या मर्यादेपेक्षा कमी असेल किंवा तो सूट दिलेल्या वस्तू किंवा सेवांमध्ये सामील असेल, तर तो जीएसटी नोंदणीसाठी अपवाद असू शकतो.
प्र.65. जीएसटी नोंदणीसाठी मर्यादा किती आहे?
जीएसटी नोंदणीची मर्यादा व्यवसायाच्या प्रकारावर आणि स्थानावर अवलंबून असते. सामान्यतः, वस्तू पुरवठादारांसाठी ₹४० लाख आणि सेवा पुरवठादारांसाठी ₹२० लाख आहे.
प्र.66. माझा व्यवसाय सेवा क्षेत्रात असेल तरी मी जीएसटी नोंदणी करू शकतो का?
होय, जर तुमचा व्यवसाय सेवा क्षेत्रात असेल आणि तुमचा व्यवसाय ठरवलेल्या मर्यादेपेक्षा अधिक असेल, तर तुम्हाला जीएसटी नोंदणीसाठी अर्ज करावा लागेल.
प्र.67. खाजगी मर्यादित कंपनीसाठी जीएसटी नोंदणीसाठी कोणती कागदपत्रे आवश्यक आहेत?
खाजगी मर्यादित कंपनीसाठी आवश्यक कागदपत्रांमध्ये कंपनीचा पॅन, नोंदणी प्रमाणपत्र, पत्ता पुरावा, बँक खाते तपशील, तसेच संचालकांचे ओळखपत्र आणि पत्ता पुरावा यांचा समावेश होतो.
प्र.68. मी अनेक व्यवसायांसाठी जीएसटी नोंदणी करू शकतो का?
होय, जर सर्व व्यवसाय एका राज्यात असतील, तर तुम्ही एकाच जीएसटीआयएन अंतर्गत नोंदणी करू शकता. मात्र, वेगवेगळ्या राज्यांमध्ये व्यवसाय असेल, तर वेगळी नोंदणी आवश्यक आहे.
प्र.69. ई-कॉमर्स विक्रेत्यांसाठी जीएसटी नोंदणी आवश्यक आहे का?
होय, जर ई-कॉमर्स विक्रेत्यांचा व्यवसाय ठरवलेल्या मर्यादेपेक्षा अधिक असेल किंवा ते ऑनलाईन प्लॅटफॉर्मद्वारे करयोग्य वस्तू आणि सेवा विकत असतील, तर त्यांना जीएसटी नोंदणी आवश्यक आहे.
Q70. मी कंपोजिशन योजनेखाली GST साठी नोंदणी करू शकतो का?
होय, ₹1.5 कोटींपेक्षा कमी वाऱ्याचा व्यवसाय असलेल्या छोट्या व्यवसायांनी कंपोजिशन योजनेअंतर्गत GST नोंदणी करू शकता, ज्यामुळे त्यांना कमी दराने कर भरता येतो आणि त्रैमासिक परताव्याची नोंदणी करावी लागते.
Q71. GST नोंदणी आणि उध्यम नोंदणी यामधील फरक काय आहे?
GST नोंदणी करावी लागते त्या व्यवसायांसाठी जे कराराच्या वस्तू किंवा सेवा चालवतात, तर उध्यम नोंदणी छोटे आणि मध्यम उद्योगांसाठी आहे ज्याद्वारे ते MSME मंत्रालयाच्या विविध लाभांचा फायदा घेऊ शकतात.
Q72. मी व्यवसायाचा पत्ता न करता GST नोंदणी करू शकतो का?
नाही, GST नोंदणीसाठी व्यवसायाचा पत्ता अनिवार्य आहे. तुम्हाला व्यवसायाचा पत्ता सिद्ध करणारा कागदपत्र देणे आवश्यक आहे, जसे की भाडे करार किंवा युटिलिटी बिल.
Q73. जर मी GST परतावा वेळेवर सादर केला नाही तर काय होईल?
GST परतावा वेळेवर सादर न केल्यास दंड, न भरलेला करावर व्याज आणि GST नोंदणी निलंबित होण्याची शक्यता असते. सातत्याने अनुपालन न केल्यास नोंदणी रद्द होऊ शकते.
Q74. मी GST नोंदणी करण्याच्या नंतर ती रद्द करू शकतो का?
होय, तुम्ही GST नोंदणी रद्द करण्यासाठी अर्ज करू शकता, परंतु तुम्हाला काही अटी पूर्ण कराव्या लागतील, जसे की कर भरण्याची आवश्यकता न असणे किंवा व्यवसाय क्रियाकलाप थांबवणे.
Q75. निर्यात व्यवसायासाठी GST नोंदणी आवश्यक आहे का?
होय, निर्यात व्यवसायासाठी GST नोंदणी करणे आवश्यक आहे, परंतु निर्यात GST अंतर्गत शून्य दर असतो, ज्याचा अर्थ निर्यातदारांना इनपुट कर क्रेडिट (ITC) ची परतावा प्राप्त होऊ शकतो.
Q76. GST नोंदणी तपशील कसे अपडेट करावेत?
तुम्ही GST पोर्टलवर लॉगिन करून "नोंदणी सुधारणा" पर्याय निवडून आणि आवश्यक तपशील आणि कागदपत्रे सादर करून GST नोंदणी तपशील ऑनलाइन अपडेट करू शकता.
Q77. जर माझा व्यवसाय स्थापनेसाठी चालू असले तरी GST नोंदणी मिळवता येईल का?
होय, एक व्यवसाय स्थापनेसाठी चालू असला तरी GST नोंदणीसाठी अर्ज करू शकतो, जर तो अपेक्षित टर्नओव्हर मर्यादा ओलांडणार असेल किंवा कराराच्या व्यवहारात सामील होईल.
Q78. एक अप्रवासी करदात्यांसाठी GST नोंदणी काय आहे?
अप्रवासी करदाता तो व्यक्ती आहे जी कधीकधी भारतामध्ये वस्तू किंवा सेवा पुरवते आणि GST साठी नोंदणी करणे आवश्यक आहे. त्यांनी भारतात व्यवसाय क्रियाकलाप सुरू करण्यापूर्वी GST नोंदणीसाठी अर्ज करावा लागतो.
Q79. माझ्या GST अर्जाची स्थिती कशी तपासू शकतो?
तुम्ही GST पोर्टलवर लॉगिन करून 'अर्जाची स्थिती ट्रॅक करा' विभागात अर्जाची स्थिती तपासू शकता.
Q80. मी स्टार्टअप व्यवसायासाठी GST नोंदणी मिळवू शकतो का?
होय, स्टार्टअप्स जी निर्धारित टर्नओव्हर मर्यादा पूर्ण करतात किंवा व्यवसाय उद्देशांसाठी इनपुट कर क्रेडिट (ITC) सारखे फायदे घेऊ इच्छितात, त्यांना GST नोंदणी मिळवता येईल.
Q81. भागीदारी फर्मसाठी GST नोंदणी कशी अर्ज करावी?
भागीदारी फर्मसाठी, GST पोर्टलवर ऑनलाइन अर्ज करून PAN कार्ड, भागीदारी करार, पत्ता प्रमाणपत्र, आणि भागीदारांचे ओळख प्रमाणपत्र सादर करून GST नोंदणी अर्ज करता येतो.
Q82. GSTIN काय आहे आणि ते महत्त्वाचे का आहे?
GSTIN (Goods and Services Tax Identification Number) हा एक अद्वितीय 15 अंकी नंबर आहे जो GST अंतर्गत नोंदणीकृत व्यवसायांना दिला जातो. तो कर भरणा आणि अनुपालनाचे ट्रॅक करण्यासाठी वापरला जातो.
Q83. जर माझा व्यवसाय विशेष आर्थिक क्षेत्र (SEZ) मध्ये असेल, तर मी GST नोंदणी करू शकतो का?
होय, SEZ मध्ये असलेल्या व्यवसायांसाठी GST नोंदणी करणे शक्य आहे. SEZ मध्ये काही सूट आणि फायदे GST अंतर्गत आहेत, परंतु नोंदणी आवश्यक आहे जर टर्नओव्हर मर्यादा ओलांडली तर.
Q84. वैयक्तिक मालकासाठी GST नोंदणी प्रक्रिया काय आहे?
एक वैयक्तिक मालक GST पोर्टलवर अर्ज करून वैयक्तिक PAN कार्ड तपशील, पत्ता प्रमाणपत्र, आणि व्यवसायाशी संबंधित कागदपत्रे सादर करून GST नोंदणी करू शकतो.
Q85. GST परतावा सादर करण्याची वारंवारता काय आहे?
GST परतावा सामान्यतः मासिक किंवा त्रैमासिक सादर केला जातो, करदात्याच्या प्रकारावर आधारित. GST परताव्यात GSTR-1, GSTR-3B, आणि GSTR-9 (वार्षिक परतावा) समाविष्ट असतो.
Q86. अर्ज सादर केल्यानंतर मी माझे GST नोंदणी बदलू शकतो का?
होय, तुम्ही GST पोर्टलवर लॉग इन करून आणि बदलासाठी विनंती सादर करून तुमची GST नोंदणी तपशील बदलू शकता. काही बदलांसाठी GST प्राधिकरणांचा अनुमती आवश्यक आहे.
Q87. GST अंतर्गत संकल्पन योजना काय आहे?
संकल्पन योजना ही GST अंतर्गत लहान करदात्यांसाठी एक सुलभ कर योजना आहे ज्यांची उलाढाल ₹1.5 कोटीपेक्षा कमी आहे. या योजनेमुळे त्यांना कमी दरावर कर भरण्याची आणि त्रैमासिक परतावा सादर करण्याची संधी मिळते.
Q88. GST नोंदणीचे काय फायदे आहेत?
GST नोंदणीद्वारे लाभ मिळतात जसे की इनपुट कर क्रेडिट (ITC), व्यवसायाची कायदेशीर ओळख, आणि आंतरराज्य व्यापारात सहभाग घेण्याची क्षमता, इत्यादी.
Q89. GST नोंदणी कशी रद्द करावी?
तुम्ही GST पोर्टलवर लॉग इन करून, "रद्द करण्यासाठी अर्ज" हा पर्याय निवडून आणि आवश्यक तपशील सादर करून तुमची GST नोंदणी रद्द करू शकता. रद्द करणे स्वेच्छेने किंवा अनुपालन न केल्यामुळे होऊ शकते.
Q90. एखाद्या व्यवसायाने त्याची GST नोंदणी एका राज्यापासून दुसऱ्या राज्यात बदलू शकते का?
नाही, GST नोंदणी ही राज्य-विशिष्ट असते. जर तुम्ही तुमचा व्यवसाय दुसऱ्या राज्यात हलवला, तर तुम्हाला त्या राज्यात नवीन GST नोंदणीसाठी अर्ज करावा लागेल.
Q91. हिंदू अविभाज्य कुटुंब (HUF) ची GST नोंदणी करण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे कोणती आहेत?
HUF च्या GST नोंदणीसाठी, कर्त्याचा PAN कार्ड, आधार कार्ड, पत्त्याचा पुरावा आणि बँक खात्याच्या तपशीलांसारखी कागदपत्रे आवश्यक आहेत.
Q92. जर मी माझी GST नोंदणी नूतनीकरण केली नाही तर काय होईल?
तुम्ही तुमची GST नोंदणी नूतनीकरण न केल्यास, तुम्हाला दंड, GSTIN निलंबन, आणि नोंदणी रद्द होण्याचा धोका निर्माण होऊ शकतो. कायदेशीर समस्यांपासून बचाव करण्यासाठी वेळेवर नूतनीकरण करणे आवश्यक आहे.
Q93. एक NGO साठी GST नोंदणीसाठी कोणती कागदपत्रे आवश्यक आहेत?
NGO साठी GST नोंदणी करण्यासाठी PAN कार्ड, नोंदणी प्रमाणपत्र, पत्त्याचा पुरावा, अधिकृत साइनिटरींची ओळखपत्रे, आणि बँक खात्याच्या तपशीलांसारखी कागदपत्रे आवश्यक आहेत.
Q94. ऑनलाइन व्यवसायासाठी GST नोंदणी कशी करावी?
ऑनलाइन व्यवसायासाठी GST नोंदणीसाठी, PAN कार्ड, व्यवसाय पत्त्याचा पुरावा, आणि व्यवसाय मालक किंवा अधिकृत साइनिटरींची ओळखपत्रे यांसारखी कागदपत्रे सादर करावी लागतात.
Q95. GST नोंदणीशिवाय GST परतावा फाईल करू शकतो का?
नाही, तुम्ही GST नोंदणी न केल्यास GST परतावा फाईल करू शकत नाही. GST नोंदणी परतावा सादर करण्यासाठी आवश्यक आहे.
Q96. GST नोंदणी मिळवण्याची वेळ मर्यादा काय आहे?
तुम्ही GST नोंदणी मिळवणे आवश्यक आहे 30 दिवसांच्या आत जेव्हा तुम्ही उलाढाल मर्यादा ओलांडता किंवा असा व्यवसाय सुरू करता ज्यासाठी GST नोंदणी आवश्यक आहे. अर्ज या वेळेच्या आधी सादर करावा लागतो.
Q97. लहान व्यापाऱ्यांसाठी GST नोंदणी आवश्यक आहे का?
लहान व्यापाऱ्यांसाठी GST नोंदणी आवश्यक नाही, जर त्यांचा वार्षिक उलाढाल ठरवलेल्या मर्यादेपेक्षा कमी असेल. तथापि, ते स्वेच्छेने GST नोंदणी करू शकतात जेणेकरून काही फायदे मिळवता येतील.
Q98. जर मी एक निवासी नसलेला व्यवसाय असेल तर GST नोंदणी करू शकतो का?
होय, निवासी नसलेले व्यवसाय GST नोंदणी करू शकतात जर ते भारतात वस्त्र किंवा सेवा पुरवत असतील. त्यांना भारतात व्यवसाय सुरू करण्यापूर्वी GST नोंदणीसाठी अर्ज करावा लागेल.
Q99. निर्यात व्यवसायासाठी GST नोंदणी प्रक्रिया काय आहे?
निर्यात व्यवसायांसाठी GST नोंदणीसाठी अर्ज करणे आवश्यक आहे आणि PAN कार्ड, व्यवसाय पत्त्याचा पुरावा, आणि निर्यात-विशिष्ट तपशील यांसारखी कागदपत्रे सादर करावी लागतात. निर्यात GST अंतर्गत शून्य दरात असते, आणि ITC प्राप्त केले जाऊ शकते.
Q100. GST नोंदणी दुसऱ्या व्यक्तीकडे हस्तांतरित केली जाऊ शकते का?
नाही, GST नोंदणी दुसऱ्या व्यक्तीकडे हस्तांतरित केली जाऊ शकत नाही. जर व्यवसाय विकला किंवा हस्तांतरित केला गेला, तर नवीन मालकाने नवीन GST नोंदणीसाठी अर्ज करावा लागेल.
Q101. GST नोंदणीची वैधता काय आहे?
GST नोंदणी वैध असते जोपर्यंत व्यवसाय GST नोंदणीसाठी आवश्यक असलेल्या अटी पूर्ण करतो. जर व्यवसाय GST कायद्यांचे पालन करत नसेल किंवा त्याचे ऑपरेशन्स थांबवले असतील, तर नोंदणी रद्द किंवा निलंबित केली जाऊ शकते.
